topbanner-blog-datajournalism

‘Data’ ทักษะจำเป็นของสื่อยุคใหม่ ในวันที่ Fake News ระบาด

Jan 18, 2023

หน้าที่ของสื่อ คือการรายงานความจริงอย่างถูกต้องและแม่นยำ โดยปราศจากการชี้นำ โน้มน้าว หรือปลุกปั่นอารมณ์ ซึ่งอาจนำไปสู่การสรุปความที่ไม่เป็นกลางได้ แต่มีบ่อยครั้งที่เรื่องสะเทือนอารมณ์ถูกนำมาขยี้เพื่อดึงดูดความสนใจ มากกว่าการนำเสนอข้อเท็จจริงโดยรวมอย่างโปร่งใสเพื่อให้ผู้ฟังได้รับข้อมูลมากพอที่จะใช้วิจารณญาณส่วนบุคคลในการตัดสินที่จะเชื่อหรือไม่เชื่อข่าวนั้นๆ ได้ หนึ่งในวิธีที่สื่อชั้นนำในต่างประเทศอย่าง BBC CNN และ The Guardian เลือกใช้ในการป้องกันไม่ให้เกิดการรายงานข่าวที่เอนเอียง คือการนำ Data มาประยุกต์ใช้ในการรายงานข่าว หรือที่รู้จักกันในชื่อ ‘วารสารศาสตร์ข้อมูล (Data Journalism)’ จุดเริ่มต้นของผู้สื่อข่าวด้วยข้อมูล (Data Journalist) Data Journalism ไม่ใช่ศาสตร์ใหม่ ในปี 1952 สำนักข่าว CBS ของสหรัฐอเมริกา ได้ริเริ่มการนำข้อมูลมาประยุกต์ใช้ในการนำเสนอข่าว โดยใช้เมนเฟรมคอมพิวเตอร์ช่วยวิเคราะห์ข้อมูลจำนวนมหาศาล เพื่อคาดคะเนผลการเลือกตั้งประธานาธิบดี กระบวนการทำงานของ Data Journalist มีดังนี้
  1. รวมรวบข้อมูลจำนวนมหาศาล และจัดให้เป็นระเบียบ (Gather and Clean Data)
  2. ตรวจสอบและวิเคราะห์ข้อมูลอย่างละเอียด เพื่อหาประเด็นที่น่าสนใจ (Interrogate and Analyze Data)
  3. เรียบเรียงข้อมูล และแปลงให้เป็นภาพที่เข้าใจง่าย (Data Visualization)
  4. เลือกวิธีการนำเสนอหรือเล่าเรื่องราวให้เหมาะสมกับข้อมูล (Data Storytelling)
Data Journalist ต่างจาก Traditional Journalist อย่างไร? ผู้สื่อข่าวทั่วไปสามารถเลือกมุมมองในการนำเสนอได้ ในขณะที่ผู้สื่อข่าวด้วยข้อมูล จะแชร์ข้อมูลที่เกี่ยวข้องกับประเด็นข่าวนั้นๆ สู่สาธารณะ และปล่อยให้ผู้ฟังเป็นคนตัดสิน เมื่อผู้ฟังสามารถเข้าถึงข้อมูลได้อย่างครบถ้วน จึงมีโอกาสในการถูกชักจูงน้อยกว่า Data Journalism สำคัญอย่างไรในปัจจุบัน? Data Journalism ไม่ได้เพียงแค่ช่วยให้ข่าวที่ถูกรายงานมีความโปร่งใสมากขึ้น แต่ยังมีส่วนช่วยในการพัฒนากฎหมายและจัดสรรงบประมาณของภาครัฐให้มีประสิทธิภาพมากขึ้นอีกด้วย กรณีศึกษาจากกฎหมายเกี่ยวกับผู้กระทำผิดทางเพศ (Sex Offender) ของรัฐฟลอริดา สหรัฐอเมริกา ซึ่งมีผลบังคับใช้ตั้งแต่ปี 1999 ระบุไว้ว่า เมื่อผู้กระทำผิดได้รับโทษครบตามกำหนดแล้ว จะต้องผ่านกระบวนการสัมภาษณ์โดยนักจิตบำบัดก่อนได้รับการปล่อยตัว เพื่อให้มั่นใจว่าจะไม่กลับไปกระทำผิดซ้ำอีก ผลปรากฏว่า ผู้กระทำผิดจำนวน 594 คนที่ผ่านกระบวนการสัมภาษณ์ กลับไปกระทำผิดซ้ำอีก ทำให้รัฐเรียนรู้ว่าวิธีการนี้อาจใช้ไม่ได้ผล ยิ่งไปกว่านั้น ข้อมูลยังแสดงให้เห็นถึงตัวเลขงบประมาณจำนวนมหาศาลที่นำมาจากภาษีของประชาชน ซึ่งถูกนำมาใช้ในกระบวนการสัมภาษณ์ แต่กลับไม่ช่วยลดอัตราการกระทำผิดซ้ำของนักโทษแต่อย่างใด ทำให้รัฐต้องพิจารณาเรื่องการจัดสรรงบประมาณใหม่ด้วย ข้อมูลเหล่านี้อาจกลายเป็นเพียงขยะที่ไร้ค่า หากนักข่าวของ The Sun Sentinel สำนักข่าวท้องถิ่นของรัฐฟลอริดา ไม่ได้พบแบบแผนการกระทำผิดซ้ำของนักโทษ จากการนำข้อมูลทั้งหมดมาวิเคราะห์ แล้วเผยแพร่สู่สาธารณชน จนนำไปสู่การพิสูจน์ว่ากฎหมายและงบประมาณที่เกี่ยวข้องกับการจัดการผู้กระทำความผิดทางเพศควรได้รับการพิจารณาใหม่เพื่อให้เกิดประสิทธิภาพมากขึ้น บทสรุป ท่ามกลางทะเลข้อมูลและการระบาดของข่าวปลอม (Fake News) ในโลกออนไลน์ ทักษะ Data กลายเป็นสิ่งจำเป็นอย่างยิ่งสำหรับสื่อยุคใหม่ ที่ต้องการรักษาจรรยาบรรณของการรายงานข่าวให้มีความเที่ยงตรง ไม่บิดเบือนความจริง และทำให้ประชาชนได้รับข่าวสารที่เป็นกลางมากที่สุด พัฒนาทักษะ Data กับทีมอาจารย์คณะเศรษฐศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย และเทรนเนอร์จาก SEAC (ซีแอค) เรียนรู้สกิลการเป็น #นักวิเคราะห์ข้อมูลที่สื่อสารเป็น แบบจัดเต็ม 12 สัปดาห์ ในหลักสูตร Economic and Business Data Analysis (with Power BI or Tableau) รุ่น 7 เรียนจบรับ Certificate 2 ใบ จาก Econ CU x SEAC และ Simplilearn ศึกษาข้อมูลเพิ่มเติมที่เว็บไซต์ https://seasiacenter.com/certificate/course/econ-cu-data ที่มา: https://bit.ly/3vU5zFr
https://bit.ly/3WVKTsN https://bit.ly/3GMZeC2 https://bit.ly/3GNbPFu

Share on

Read more about

Digital Skills